آنالیز روغن یکی از تکنیک های اصلی مراقبت وضعیت ماشین آلات و موتورهای خودروهای سبک و سنگین به شمار می رود. این تکنیک یکی از مهم ترین تکنیکها برای تشخیص فرسایش غیرعادی در ماشین آلات و تحلیل نوع آن و شناسایی قطعه تحت سایش می باشد. این کار همانند نمونه گیری از خون انسان است، روانکار در یک دستگاه همانند خون در بدن انسان است و افراد متخصص با آنالیز روغن موارد زیر را بدست می آورند:
· سایش قطعات داخل تجهیزات مکانیکی (موتور ، گیربکس و …)
· بررسی میزان گرانروی روغن
· خوردگی و سایش
· ورود سوخت بداخل روغن
· و غیره
در این تکنیک، مقداری از روغن به عنوان نمونه گرفته شده و پس از ذخیره در ظرف های نمونه گیری به آزمایشگاه ارسال می شود . سپس با انجام یک سری آزمون های از پیش تعیین شده، از وضعیت روانکار و نیز وضعیت ماشین، اطلاعات مفیدی به دست می آید. کنترل آلودگی روغن، پایش وضعیت کیفی روغن و ارزیابی ذرات فرسایشی و کنترل وضعیت داخل ماشین بدینوسیله، از اهداف کار به شمار می روند. با بررسی و آزمایش منشاء ذرات موجود در روغن می توان به اطلاعات با ارزشی از وضعیت موتور ، گیربکس و یا دیفرانسیل دست پیدا نمود و با استفاده از یک سری از نمودارهای داده شده حتی می توان تمایل قطعات به سمت خرابی را شناسایی کرد و به تعمیرات پیشگیرانه دست زد و پیش از اینکه دچار خرابی های اساسی شد، موتور و تجهیزات مورد نظر را نجات داد.