اطلاعات استخراجي از نمونه
( برداشت از مقاله آقای دکتر مسعودی)
الف) راجع به خود روغن:
مشخصات روغن مصرفي هر دستگاه بايستي دقيقا” منطبق با ويژگيهاي روغن تعريف شده آن دستگاه باشد. روغن مصرفي، توسط طراح دستگاه، با توجه به بار وارده، دما و ديگر شرايط كاري دستگاه تعريف ميشود. هر گونه تخطي در مشخصات روغن تعريف شده، منجر به خسارات تدريجي و نامحسوس و يا سريع و محسوس خواهد شد.
با آزمايش نمونه روغن، از صحت مشخصات مورد انتظار اطمينان حاصل خواهد شد. بعضا روغن مورد آزمايش بدليل مسائلي نظير موارد ذيل فاقد شرايط لازم جهت مصرف خواهد بود:
- فعل و انفعال شيميائي و فساد روغن
- عدم وجود مواد افزودني لازم
- عدم تطبيق ويسكوزيته
- آلودگي با آب
- آلودگي با گرد و غبار
- آلودگي با سوخت
- آلودگي با ديگر مواد
مواد افزودنی :
معمولا” روغن پايه كه از نفت خام تهيه مي شود فاقد ويژگيهاي كافي جهت كار در دستگاهها مي باشد به همين دليل با توجه به مورد مصرف روغن، براي حصول خواصي نظير ضد اسيد، ضد زنگ، ضد اكسيد، ضد كف و غيره، موادي به روغن پايه اضافه مي گردد كه نوعا بخش قابل توجهي از قيمت تمام شده روغنهاي توليدي را تشكيل ميدهد. عدم وجود مواد افزودني مورد نظر در روغن ها عمدتا به دلايل ذيل ميباشد:
- اشتباه در انتخاب روغن ( سهوا يا عدم آگاهي)
- فساد و از دست دادن خاصيت، بدليل گذشت زمان و كار زياد روغن
- تعمد و سوء استفاده ( خريد يا فروش روغن فاقد كيفيت مورد انتظار(
زيانهاي عدم وجود خاصيت قليائی در روغن:
عدد خنثي شدن يك روغن، عبارتست از مقدار (بر حسب mg)، باز (KOH) يا اسيدي (HClO4,HCl) كه براي خنثي كردن مواد اسيدي يا بازي موجود در يك گرم روغن لازم است و واحد آن mgKOH است.
- گوگرد در سوختها در اثر احتراق به SO2 و تا حدي SO3 و نهايتا اسيد تبديل ميشود، لذا گوگرد از لحاظ اسيدي كردن روغنها مهم است، اما در عين حال يكي از عناصر تشكيل دهنده بسياري از مواد افزودني نيز ميباشد. چنين گوگردي كه بصورت تركيب وجود دارد، تا ميزان ۵/۰% بي ضرر است.
- روغنهاي روان كننده در معرض تماس با هوا واكسيژن قرار مي گيرند و عليرغم عدم ميل تركيبي آنها نسبت به اكسيژن، بعلت بالا بودن درجه حرارت كار آنها و نيز حضور فلزاتي مثل مس و آهن كه كاتاليزور هستند و گوگرد و .. واكنش اكسيداسيون روغن ها اتفاق مي افتد و اين مواد اكسيده مي شوند، هر روغني كه بيشتر پالايش شده باشد ديرتر اكسيد ميشود. با اين وجود بهترين روغنها نيز در مقابل حرارتهاي بالا قادر به تحمل نيستند، لذا اكسيد شدن روغنها منجر به ايجاد دو نوع ماده ناخواسته ذيل ميگردد:
۱ – مواد غير محلول در روغن كه عبارتند از رزين ها،(Varnish) و يا لجن(Sludge)
۲-مواد محلول در روغن كه عمدتا اسيدهاي آلي و پر اكسيدها هستند. نكته مهم اينكه خود اين محصولات اكسيداسيون، بويژه پر اكسيدها، كاتاليزور واكنش اكسيداسيون هستند و سرعت اكسيده شدن روغن را افزايش ميدهند.
- اكسيد اسيون روغنها باعث افزايش ويسكوزيته روغن ها مي شود.
- رسوبات حاصل از اكسيداسيون، ممكن است باعث چسبيدن قطعات به يكديگر شوند.
- رسوبات حاصل از اكسيداسيون باعث سائيده شدن آنها و نيز سبب مسدود شدن سوراخهاي فيلترها و راههاي باريك عبور روغن ميشوند.
بطور خلاصه، ايجاد اسيد و عدم وجود قليا جهت خنثي نمودن آن، كف كردن زياد، جدا نشدن روغن از آبي كه احتمالا” با آن مخلوط ميشود، خورندگي و ويسكوز شدن (عدم جاري شدن روغن) ، جزء صدمات اكسيداسيون روغن بشمار ميروند.
گرانروی (ويسكوزيته) و زيانهای ناشی از عدم وجود گرانروی مناسب:
ويسكوزيته اولين و مهمترين ويژگي مورد انتظار روغنهاي مصرفي ميباشد. هر گونه انحراف از ميزان ويسكوزيته تعريف شده قطعا منجر به خسارات سنگين دستگاه خواهد شد. لذا پيوسته از صحت ويسكوزيته روغنهاي مصرفي ماشين آلات بايستي اطمينان حاصل نمود. به اين منظور هم روغن نو و هم مصرف شده جهت ادامه استفاده مورد آزمايش غلظت قرار مي گيرد.
گرانروي (ويسكوزيته) شايد مهمترين خاصيت فيزيكي روغنهاي روان كننده معدني باشد. زيرا تشكيل لايه اي از روغن براي كاهش سائيدگي و اصطكاك، عمدتا به ويسكوزيته آن بستگي دارد. در اثر كاهش دما، ويسكوزيته زياد ميشود و بالعكس دماي بالا ويسكوزيته كم ميشود.
- ويسكوزيته بايد به اندازه كافي باشد و نه بيش از آن تا دستگاه در سرعتهاي زياد از لحاظ رسيدن روغن به لابلاي همه قطعات، دچار كمبود نشود و از طرفي آنقدر بالا باشد كه هنگام كار دستگاه، سائيدگي ياتاقان و يا ساير قطعات حاصل شود.
بطور خلاصه تحقق اهداف و وظايف از روغنها مثل : روغنكاري (كاهش اصطكاك و سائيدگي)، انتقال حرارت و خنك كردن، انتقال نيرو و ضربه گيري (در مقابل بار) به مناسب بودن ويسكوزيته آن بستگي دارد.
آلودگی :
بر اساس تحقيقات بعمل آمده، آلودگي روغنهاي مصرفي، حتي روغنهاي نو، يكي از عوامل عمده استهلاك سيستمهاي هيدروليك، موتورها و ديگر تجهيزات ميباشد. در يك مقايسه، ميزان آلودگي تعداد زيادي از ماشين آلات فعال در ايران، چندين برابر بيش از آلودگي ماشين آلات در يكي از كشور هاي صنعتي كه تحت پوشش برنامه “مراقبت وضعيت” بودند گزارش شده است. منابع عمده آلودگي معمولا” ناشي از محيط كار دستگاه، سيستم فيلتر و آببندي (Sealing ) ضعيف و غيره ميباشد. از طريق آناليز دوره اي روغن ميتوان پيوسته وجود اين عوامل مخرب را كنترل نمود.
شايد بتوان قدرت و توانائي روشهاي آناليز روغن در تشخيص ميزان و نوع آلودگي سيستمهاي مكانيكي نظير: موتورها، سيستمهاي هيدروليك و غيره را بعنوان يكي از جنبه هاي برجسته اين روشها ذكر نمود. رابطه في مابين ميزان آلودگي و قابليت اطمينان سيستم توسط كميته اي در صنايع يكي از كشورهاي صنعتي بررسي گرديد، نتيجه تحقيق نشان داد كه ۵۵% مسائل گزارش شده ناشي از وجود گرد و خاك ميباشد. البته اين نتايج بهبود قابل ملاحظه اي را در مقايسه با ارزيابي كه ده سال قبل از آن انجام شده بود نشان ميدهد. اين بهبود نتيجه مستقيم استفاده از ابزار موثرتر در مكانيزم فيلترهاي هوا بوده است.
يك مطالعه توسط Tannokبراي شركت حمل و نقل Budapest كه داراي ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس و ۵۰۰ دستگاه كاميون مي باشد نشان داد كه با بهبود سيستم هوا، سوخت و سيستم فيلتر، ساليانه در حدود معادل قيمت ۶۵ دستگاه اتوبوس صرفه جويي داشته است.
در قالب يك كار تحقيقي و بمنظور بررسي نقش و ميزان آلودگي روغنها، روش مراقبت وضعيت روي تعدادي از ماشين آلات حمل و نقل عمراني در ايران انجام گرفته است نتايج حاصله نشان مي دهد كه با استفاده از اين روش درحد مطلوبي قادر خواهيم بود ضمن ارزيابي وضعيت قسمتهاي مختلف ماشين آلات، عوامل اصلي فرسايش در سيستمها را شناسايي نمائيم. بر اساس اين كار تحقيقي، ذرات سيليسي ( عمدتا گرد و خاك) بعنوان عامل اصلي توليد ذرات غير عادي آهن، كروم و آلومينيوم در قسمتهاي مختلف دستگاهها تشخيص داده شده است.
زيانهای ناشی از وجود آب:
روغنها نبايد آب داشته باشند، زيرا آب اثرات نامطلوبي روي كارائي روغنهاي گوناگون دارد. ولي بهر حال آب از طرق گوناگون (مثل احتراق سوخت در موتورها و نشت آب در توربينها) وارد روغن ميشود كه بايد به طريقي (مثل تبخير و …) از آن جدا شود. اندازه گيري مقدار آب از لحاظ اثري كه روي خواص بازدارندگي، خوردگي و اكسيداسيون روغن دارد، ضروري است. وجود آب ميتواند روي عمر روغن، اثري ۳ تا ۱۰ برابر داشته باشد و در بعضي از ياتاقانها خوردگي شديد بوجود آورد. بعضي روغنها مثل روغن توربين و روغنهاي تجهيزات پنوماتيك، طوري ساخته ميشوند كه نسبت به آب، مقاومت بيشتري داشته باشند. در حاليكه اكثر روغنها تنها نسبت به مقادير بسيار كم رطوبت مقاوم هستند ولي مقدار زياد آب بايد در مدت زمان معيني از آنها جدا شود. در روغنهاي توربين بخار تا ۲/۰ درصد آب قابل تحمل است.( بشرطي كه خوردگي ايجاد نكند (.
روغنهاي هيدروليك و روغن موتورها نيز نسبت به رطوبت حساس هستند. آب در روغن موتور اگر تبخير نشود با ماده پاك كننده روغن توليد امولسيون (كف سفيد رنگ در موتور) مينمايد كه ممكن است سوراخهاي فيلتر روغن را مسدود كند، ضمن اينكه باعث زنگ زدن و خوردگي نيز ميشود. در روغنهاي هيدروليك نيز وجود آب باعث خوردگي ميشود و حد تحمل اين نوع روغنها، عموما زير ۱/۰ درصد است.
ب) راجع به ماشين:
در همه سيستمهاي مكانيكي فرسايش نتيجه اصطكاك و ذرات فرسايشي محصول فرسايش مي باشد. ذرات فرسايشي پيوسته از قطعات جدا و در روغن شناور مي شوند. از طريق آناليز ذرات معلق در روغن فرايند پيچيده فرسايش را ميتوان در هر مرحله از پيشرفت آن كنترل نمود. با استفاده از مشخصات ذرات فرسايشي معلق در نمونه روغن ميتوان به : نوع، شدت، محل و عامل عيب پي برد بطور مثال : با اندازه گيري مقدار ذرات فرسايشي در نمونه روغن ميتوان رفتار ماشين را زير نظر داشت و از چگونگي مرحله آببندي، دوره عمر طبيعي، مرحله اوليه ايجاد عيب، مرحله بحراني عيب و نهايتا توقف آن آگاهي يافت.
در آزمايشگاه “مراقبت وضعيت” به كمك آزمايش آناليز طيف نشر اتمي (Spectroscopy) مقدار ذارت بسيار ريز فرسايشي(كوچكتر از ۴ ميكرون) شامل انواع فلزات (بيست عنصر نظير: آهن، مس، آلومينيوم، سرب كروم و … ) كه در متالورژي ساخت قطعات داخلي سيستمها بكار رفته ظرف كمتر از يك دقيقه در مقياس ppm بدست خواهد آمد. روند افزايشي توليد اين ذرات نشان دهنده ميزان شدت فرسايش خواهد بود با توجه به جنس ذرات ميتوان تا حد بسيار بالائي محل و قطعه معيوب را شناسائي نمود. همچنين به كمك ساير آزمايشات اطلاعات وسيعتري راجع به ذرات قابل استحصال خواهد بود.
نتايج بررسيهاي بعمل آمده نشان داده كه از طريق “مراقبت وضعيت” ميتوان ۹۰% موارد بروز عيب را در مرحله اوليه خرابي شناسائي نمود. به منظور استخراج اطلاعات لازم راجع به ذرات فرسايشي، آزمايشهاي مختلفي روي نمونه روغن انجام ميشود. اين آزمايشها بستگي به اعلام نياز مهندسين مراقبت وضعيت و يا كارشناس آزمايشگاه دارد.
نتيجه :
- مديران بخشهاي صنعتي و اجرايي و مسئولين ناوگانهاي ماشين آلاتي با بكارگيري روشهاي مراقبت وضعيت از طريق آناليز نمونه روغن ماشين آلات خود، بطور دقيق از وضعيت سلامت اين تجهيزات مطلع شده و ميتوانند هر گونه عيوب احتمالي را در مراحل اوليه آن شناسايي و نسبت به رفع آن اقدام نمايند. علاوه بر آن با استفاده از روشهاي مراقبت وضعيت بعنوان يك ابزار مديريتي، ميتوانند نحوه عملكرد رانندگان، چگونگي استفاده از دستگاهها و كيفيت تعميرات انجام شده را ارزيابي نمايند و نيز در صورت نياز به هر گونه تعميراتي، نسبت به برنامه ريزي آن، بطوريكه كمترين اثر سوء را بر جريان كار ايجاد نمايد، اقدام نمايند. ضمن اينكه كيفيت سرويسها و كيفيت مواد مصرفي نظير فيلترها و روغنها به آساني قابل تشخيص خواهد بود.
- در ارتباط با خودروهاي سبك نيز صاحبان آنها با بهره گيري از روش مراقبت وضعيت ضمن اينكه حداقل هزينه را براي تعميرات و نگهداري خودروي خويش مي پردازند، با اطمينان و اطلاع كامل از وضعيت خودروي خويش به سفرهاي درون شهري و برون شهري مي پردازند.
نمونه گيری:
يكي از عوامل مؤثر در موفقيت برنامه آناليز روغن انجام صحيح نمونه گيري است. تجربه نشان داده است كه به علت سادگي كار اغلب به اين امر بي توجهي ميشود. لذا ضرورت آموزش نيروها و اجراي يك روش نمونه گيري صحيح از اهميت و اولويت خاصي برخوردار است و توجيه نيروهاي اجرايي به حساسيت و دقت مورد نياز در فرايند نمونه گيري در عين سادگي به توجه خاصي نياز دارد.
ذرات فرسايشي حاوي اطلاعات و بازگو كننده نوع فرسايشي است كه در سيستم اتفاق افتاده است لذا نمونه گيري بايستي به نحوي انجام شود تا ميزان و درصد ذرات فرسايشي موجود در نمونه روغن برداشته شده مشابه كل روغن موجود در سيستم باشد. بدين منظور نحوه نمونه گيري پيوسته، بايستي يكسان باشد. بهترين زمان براي نمونه گيري درست پس از توقف دستگاه مي باشد. نمونه نبايستي از كف يا سطح روغن كارتل يا مخزن هيدروليك و غيره برداشته شود بلكه بايد طول شلنگ نمونه گيري طوري انتخاب شود تا از وسط عمق روغن نمونه كشيده شود. ذرات موجود در سطح فوقاني روغن همواره كمتر و در سطح تحتاني آن بيشتر از مقدار واقعي است. زيرا در اثر ته نشين شدن، ذرات در قسمت كف كارتل تجمع مي كنند و در نتيجه نمونه برداشته شده از قسمت مياني واقعي ترين شرايط را خواهد داشت. ظرف نمونه بايستي باندازه يك سوم خالي باشد تا بتوان قبل از آزمايش با تكان دادن آنرا كاملا مخلوط نمود.
فاصله زماني نمونه گيري به عوامل مختلفي بستگي دارد نظير: شرايط كاري دستگاه، نوع و وضعيت سلامت آن، كيفيت مواد مصرفي نظير فيلتر، روغن و غيره.
نكته مهم: شرايط نمونه گيري براي هر قسمت بايستي پيوسته يكسان باشد، يعني اگر در مرحله اول نمونه از طريق مجراي گيج گرفته شده، لازم است تا مراحل بعدي از همين مجرا نمونه گيري شود، به تجربه ثابت شده كه با تغيير شرايط و نحوه نمونه گيري، نتايج نيز دستخوش تغيير شده است.
وسايل و تجهيزات نمونه گيری:
بمنظور استاندارد بودن نمونه گيري، اقلام زير توسط آزمايشگاه تهيه و تحويل ميگردد و لازم است كار نمونه گيري طبق دستورالعمل زير نمونه گيري شود:
- پمپ مكش روغن دستگاه
- ظرف نمونه گيري ۳۰سی سی به تعداد لازم
- بر چسب جهت درج شماره و مشخصات نمونه به تعداد ظرف نمونه گيري
- فرم اطلاعاتي نمونه روغن شامل: مالك دستگاه، كد دستگاه ، قسمت، نام و مدل دستگاه، پروژه/ محل كار، تاريخ نمونه گيري، تاريخ تعويض روغن، كاركرد روغن (كيلومتر يا ساعت)، سرريز روغن به ليتر، نام و نوع روغن، توليد كننده روغن، نام نمونه گير، شماره نمونه
- شیلنگ به طول یک متر (متناسب با مشخصات فيزيكي دستگاه)
- كيف حمل نمونه
دستورالعمل نمونه گيری:
معمولا” از سيستمهاي زير جهت اجراي برنامه مراقبت وضعيت از طريق آناليز روغن نمونه برداري مي شود:
- موتور
- هيدروليك
- سيستمهاي انتقال قدرت نظير: گيربكس ، ديفرانسيل، فاينال درايو
نحوه نمونه گيری از موتور:
نمونه روغن موتور بايستي بلافاصله بعد از خاموش كردن دستگاه گرفته شود. براي اين منظور از طريق مجراي گيج (مجراي شمشيرك) يا دريچه ورودي روغن شلنگ مخصوص وارد روغن سيستم ميشود.
بمنظور سهولت در نمونه گيري دقيق، معمولا” طول شلنگ را قبلا” با در نظر گرفتن طول شمشيرك (گيج) روغن مشخص مي نمايند تا هر بار آنرا تا عمق مورد نظر به داخل موتور وارد نمايند. تناوب زماني پيشنهادي براي نمونه گيري از موتورها هر يكبار در ميان تعويض روغن ميباشد. بهر حال حداكثر فاصله زماني بين دو نمونه گيري از يك موتور دو ماه پيشنهاد ميشود.
نحوه نمونه گيری روغن هيدروليك:
قبل از هر چيز نبايد فراموش كرد كه : سه بار نمونه روغني كه از سيستم هيدروليك برداشت ميشود دور ريخته شود تا سرنگ و شيلنگ از آغشته بودن به روغن قبلي پاك شود.
نمونه گيري قسمت هيدروليك اغلب مربوط به دستگاههاي سنگين ميباشد. منبع ذخيره روغن هيدروليك(تانك هيدروليك) محل مناسبي براي نمونه گيري است، البته بايد توجه داشت كه فشار يك اتمسفر در هنگام باز كردن درب تانك سبب پاشيدن روغن به بيرون نشده و ايمني لازم را مراعات نمود.
ذرات فلزي كه در اين روغن وجود دارد نسبت به ساير روغنها ( گيربكس، ديفرانسيل و( … خيلي كمتر بوده و از طرفي اين قسمت نسبت به ساير قسمتها حساستر ميباشد. در صورتيكه روغن براي مدتي حالت سكون پيدا كرده باشد بهتر است دستگاه را روشن كرده و با حركت دادن اهرمهاي هيدروليك، روغن بطور كامل در سيستم جريان يابد و در اين حالت روغن آماده نمونه گيري است.
تناوب نمونه گيري در سيستمهاي هيدروليك با توجه به شرايط آن متغير ميباشد و حداقل هر ۵۰۰ ساعت يكبار ميباشد. بمنظور تجزيه و تحليل نتايج، داشتن حداقل سه مرحله نمونه گيري لازم ميباشد به اين ترتيب چنانچه هر دستگاه بطور متوسط ۱۰۰۰ ساعت كاركرد در مدت شش ماهه داشته باشد، طي يكسال حداقل ۴ بار از سيستم هيدروليك نمونه گيري خواهد شد.
نمونه گيری از قسمت گيربكس:
مجددا قبل از هر چيز نبايد فراموش شود كه سه بار نمونه روغن كه از قسمت گيربكس برداشت ميشود، دور ريخته شود تا سرنگ و شلنگ از آغشته بودن به روغن قبلي پاك شود.
نمونه گيري از گيربكس از طريق گيج منبع ذخيره روغن انجام ميگيرد. زمان بندي براي نمونه گيري در اين قسمت در دستگاههاي سنگين و نيمه سنگين مشابه قسمت هيدروليك انجام ميشود و در دستگاههاي نيمه سنگين اگر كيلومتر شمار آنها سالم باشد حداقل هر ۱۲۰۰۰ كيلومتر يكبار يا بر اساس هر سه بار تعويض روغن موتور يكبار از اين قسمت گرفته ميشود.
نمونه گيری از قسمت ديفرانسيل، فاينال درايو:
مشابه موارد قبل، ابتدا بايستي به از بين رفتن آثار نمونه قبل در سرنگ وشلنگ مطمئن شد.
دسترسي به اين قسمتها آسانتر از ساير قسمتها ميباشد، وليكن بعلت بالا بودن گرانروي اين قسمتها، كشيدن روغن از طريق خلاء مشكلتر ميباشد. حتي مشاهده شده است كه بعلت عدم تعويض روغن ديفرانسيل بعضي از ماشين آلات نيمه سنگين روغن به حالت لجن در آمده و خارج كردن آن با سرنگ غير ممكن ميگردد. قبل از نمونه گيري دستگاه بايستي مدتي فعال بوده باشد. براي شرايط عادي، حداقل سالي دوبار (هر شش ماه) نمونه گيري براي اين قسمتها توصيه ميشود. در حاليكه تهيه نمونه در فاصله هاي زماني كوتاهتر احتمال پيشرفت و بروز خرابي را كاهش ميدهد.
ثبت اطلاعات همراه نمونه روغن:
بعد از تهيه نمونه از قسمتهاي مختلف، اطلاعاتيكه براي تجزيه و تحليل و بررسي نتايج مورد نياز ميباشد عباتند از :
- كد دستگاه: رمز دستيابي به سوابق و ثبت اطلاعات جديد دستگاه در رايانه با كد ويژه ميباشد.
- نام و مدل دستگاه: ذكر مشخصات فني دستگاه بهمراه نمونه ضروريست زيرا طراحي، مواد و متالورژي بكار رفته در ساخت موتور، گيربكس و غيره هر ماشين عمدتا با ديگر ماشينها متفاوت است. ارزيابي نتايج آزمايش روغن با توجه به مشخصات ماشين صورت ميگيرد.
- قسمت: منظور يكي از قسمتهاي؛ موتور، گيربكس، هيدروليك و غيره ميباشد.
- تاريخ نمونه گيري: معمولا” فاصله زماني تهيه نمونه و ارسال به آزمايشگاه و دريافت نتايج نبايستي بيش از ۷۲ ساعت باشد. هر چه اين زمان طولاني تر گردد احتمال پيشرفت عيب و بروز خسارت در ماشينهاي با شرايط بحراني بيشتر خواهد بود. لذا با ذكر تاريخ نمونه گيري ميتوان پيوسته فرايند تهيه و ارسال نمونه تا دريافت نتايج را كنترل نمود.
- كاركرد روغن : يكي از مهمترين فاكتورهاي ارزيابي نتايج آزمايش روغن، ساعت يا كيلومتر كاركرد روغن ميباشد، لذا انعكاس و ذكر ساعت يا كيلومتر دقيق روغن، قسمت بسيار مهم است. در صورت خرابي و از كار افتادن آنها ميتوان از طريق ديگر حداقل زمان يا كيلومتر تقريبي كاركرد را ذكر نمود.
- نوع روغن و سازنده روغن: يكي ديگر از عواملي كه در فرايند فرسايش دخيل ميباشد نوع و كيفيت روغن است. با توجه به تنوع توليد روغن در كشور، درج نوع روغن و سازنده روغن بر روي برگ اطلاعات نمونه ضروري است. زيرا مقادير عناصر مختلف در قالب مواد افزودني در اين روغنها يكسان نبوده و فرمولهاي شيميائي، خواص و مشخصات هر روغن بر اساس استانداردهاي تعريف شده توليد كننده متفاوت است.
- نام نمونه گير: مهمترين عامل موفقيت در انجام آزمايش و حصول نتيجه مطلوب ، نمونه گيري صحيح ميباشد. با توجه به تنوع و پراكندگي دستگاهها و انجام نمونه گيري توسط نمونه گيران مختلف ، ممكن است روش نمونه گيري و دقت هر يك با ديگري متفاوت باشد و در نتيجه اين اختلافات موجب پديد آمدن اختلال در نتايج شود، لذا در صورت بروز شبهات در نتيجه آزمايش، مورد از شخص نمونه گير سئوال شده، همچنين مسئوليت كيفيت نمونه گيري قابل پيگيري خواهد بود.
ارسال نمونه ها:
مناسبترين روش پيشنهادي براي ارسال نمونه ها به آزمايشگاه، بهره گيري از امكانات پستي مي باشد. به اين منظور ضمن حصول اطمينان مجدد از محكم بودن درب تك تك ظروف نمونه، همه آنها را داخل يك پاكت پلاستيكي قرارداده و در يكي از دفاتر پست در كارتن هاي استاندارد بسته بندي و به آدرس آزمايشگاه ارسال گردد.
آزمايشهائي كه معمولا بر روي نمونه هاي روغن انجام ميشود عبارتند از:
- آزمايشهاي خواص فيزيكي شامل مواردي نظير: غلظت (Viscosity)، نقطه اشتعال(Flash point)
- آزمايشهاي خواص شيميايي شامل مواردي نظير: اكسيدها، سولفاتها، اسيدهاي آلي و معدني و غيره.
- آزمايش آلودگيها شامل مواردي نظير: آلودگي گرد و خاك (سيليس)، آب، سوخت و غيره.
- آزمايش ذرات فرسايشي شامل مواردي نظير: ذرات فرسايشي نرمال، خوردگي شيميائي، خستگي ذرات دوره آببندي و غيره
پس از دريافت نمونه روغن، بر اساس درخواست ارسال كننده نمونه و يا بر اساس هماهنگي هائي كه قبلا” بعمل آمده، انواع آزمايشهاي لازم روي نمونه روغن انجام مي شود. نتايج بدست آمده جهت ثبت و تفسير به رايانه منتقل شده و در فايل خاص و مستقل هر دستگاه ذخيره مي گردد. با توجه به در دست بودن نتايج قبلي امكان مقايسه و بررسي شرايط دستگاه وجود خواهد داشت. از نتايج بدست آمده و تفسير آنها گزارشي تهيه و از طريق نمابر، پست و يا رايانه براي صاحب دستگاه ارسال مي گردد.